به سوی جامعه‌شناسی امنیت

امنیت‌ واقعی‌ چیست‌ و چگونه‌ امکان‌ دستیابی‌ به‌ آن‌ وجود دارد؟پرداختن‌ به‌ این‌ سؤال‌ نیازمند بازبینی‌ در نظرات متفکران قبلی به‌ خصوص‌ نظرات‌ متفکران‌ مکتب رئالیسم است‌ که‌ امنیت‌ را در سایه‌ حضور دولتی‌ قوی‌ با سازوبرگ‌ نظامی‌ فراوان‌ و در چارچوبهای متکی بر جبر و خشونت‌ جستجو می‌کنند. نویسنده‌ اعتقاد دارد که‌ این‌ تعریف‌، بیشتر ناامنی‌ را در پی‌ خواهد داشت‌. بنابراین برای‌ دستیابی‌ به‌ امنیت‌ واقعی‌ و پایدار باید در مفاهیم‌ موجود‌ در باب‌ امنیت‌ تجدید نظر و آن‌ را در فرآیندهای‌ بنیادی‌تری‌ همچون‌ ارزش‌های‌ فرهنگی‌، فرآیندهای‌ اجتماعی‌سازی‌، وفاق‌ و همکاری‌ جمعی جستجو کرد و به‌ عبارت‌ دیگر، از منظر جامعه‌شناسانه‌ به‌ آن‌ نگریست‌. از این‌رو مقاله حاضر، هم تحلیلی است و هم صبغه تجویزی دارد و به این پرسش پاسخ می‌دهد که چه مؤلفه‌هایی به ایجاد احساس ایمنی کمک می‌کنند و کدام روابط اجتماعی ـ سیاسی و اقتصادی بیشترین امکان ایجاد حداکثر امنیت را برای افراد، ملت‌ها و کل‌ کره زمین دارند؟ برای این منظور نویسنده مفهوم امنیت را در چارچوبی جامعه‌شناختی و در عین حال کل‌نگرانه طرح و تبیین می‌کند تا سه سطح فردی، ملی و بین‌المللی را دربرگیرد. به نظر وی این دیدگاه جامع نیازمند تبیین نسبت امنیت با دو مقوله ایدئولوژی و مرز در برداشت جامعه‌شناختی آن است.